बुधवार, फेब्रुवारी १७, २०१०

परत एकदा भेसळयुक्त दूध्


2008 या वर्षात चीनमधल्या भेसळयुक्त दुधाचे प्रकरण खूपच गाजले होते. मेलॅमिन या सेंद्रीय पदार्थाची भेसळ केलेले दूध किंवा दुधाच्या पदार्थांचे सेवन केल्यामुळे त्या वर्षी 6 मुले मृत्युमुखी पडली होती व तीन लाखाहून जास्त बालके मूत्रपिंडात खडे निर्माण झाल्याने गंभीरपणे आजारी पडली होती. या भेसळयुक्त दूधापासून बनवलेले पदार्थ चिनी कंपन्यांनी निर्यातही केले होते. चिनी कंपन्यांनी बनवलेली काही उत्पादने, Dutch Lady strawberry-flavoured milk , Yili Choice Dairy Fruit Bar ,Rabbit Creamy Candy ही त्या वेळी दक्षिण मध्य एशियामधे बरीच लोकप्रिय होती.या सर्व उत्पादनांच्या चीनहून केल्या जाणार्‍या आयातीवर संपूर्णपणे बंदी त्यावेळी घालण्यात आली होती. हॉन्गकॉन्गमधेही एक मुलगी या दुधामुळे दगावली होती व अनेक मुले मूतखड्याच्या विकाराने आजारी पडली होती. त्या वेळी या प्रकरणाला इतके गंभीर स्वरूप प्राप्त झाले होते की चीनचे पंतप्रधान वेन जिआबाओ यांना हस्तक्षेप करून हे प्रकरण मिटवावे लागले होते


या गोंधळापासून धडा घेऊन चिनी दूध प्रक्रिया संस्था दुधाची गुणवत्ता चांगली रहावी यासाठी प्रयत्न करतील अशी वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन पासून ते ग्राहकांपर्यंत अशा सर्वांचीच अपेक्षा होती. परंतु चीनमधल्या 1500 च्या वर संख्येने असलेले दूध उत्पादकांपैकी काहींनी हे भेसळयुक्त दूध परत बाजारात आणले आहे अशी धक्कादायक बातमी चिनी माध्यमांनी दिली आहे. आरोग्य मंत्री चेन झाऊ यांच्या अख्यतारीत असलेल्या The National Food Safety Rectification Office या संस्थेने हे असे भेसळयुक्त दूध शोधून नष्ट करण्यासाठी 10 दिवसाची आपत्कालीन मोहीम सुरू केली आहे. या बाबतीत चेन झाऊ म्हणतात की 2008 मधे दूध उत्पादकांनी आपले उत्पादन परत घेण्याची घोषणा केली होती. परंतु हे दूध त्यांनी नष्ट केले आहे अशी घोषणा त्यांनी कधीच केलेली नव्हती. त्यामुळे असा संशय निर्माण झाला आहे की या उत्पादकांनी हे भेसळयुक्त दूध परत बाजारात आणले असावे
 

दूध उत्पादक म्हणतात की त्यांना दूध पुरवणारे शेतकरीच दुधात असलेले प्रोटीनचे घटक जास्त दिसावे म्हणून मेलॅमिन पावडर दुधात मिसळतात तर दुग्धजन्य पदार्थ उत्पादक त्यांना पुरवले जाणारे दूधच भेसळयुक्त असल्याची तक्रार करतात. परंतु ही मंडळी फक्त आपली जबाबदारी झटकून टाकण्याचा प्रयत्न करत आहेत असे लोकांना वाटते. आपल्या उत्पादनात वापरल्या जाणार्‍या दुधाची गुणवत्ता तपासणे हे त्या उत्पादकाचे काम आहे व ते न करता त्यांनी अक्षम्य हलगर्जीपणा दाखवला आहे असेच ग्राहकांना वाटते. आरोग्य अधिकारी आता दूध उत्पादकांची गोडाऊन्स, सुपर मार्केट वगैरे ठिकाणी जाऊन भेसळयुक्त दूध परत बाजारात आले आहे का याची तपासणी करणार आहेत.

एवढ्या मोठ्या देशात इतक्या प्रचंड प्रमाणात असलेले दूध उत्पादक व त्यांची उत्पादने याची गुणवत्ता तपासणे सरकारी अधिकार्‍यांना शक्य होईल का? असा प्रश्न बर्‍याच जणाना पडला आहे व ते स्वाभाविकच आहे. ज्यांची मुले लहान आहेत असे चिनी नागरिक मात्र खरोखरच काळजीतच आहेत. कारण त्यांना दूध व दुग्धजन्य पदार्थ तर खरेदी केलेच पाहिजेत. पण खरेदी केलेले दूध चांगले असेल किंवा नाही हे मात्र संशयास्पदच आहे.
17 फेब्रुवारी 2010

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: